Waarom je meestal niet 'in de Ziektewet zit'.
NieuwsoverzichtIk word regelmatig door leden en niet-leden gebeld met vragen over hun ziekteperiode. Zo willen zij weten wat hun werkgever allemaal mag vragen, wat zij van een bedrijfsarts kunnen verwachten en bovenal hoeveel geld zij tijdens hun ziekteperiode zullen ontvangen. Daarbij geven veel mensen aan dat zij vanwege hun ziekte ‘in de Ziektewet zitten’. Om maar gelijk even de taalnazi uit te hangen: het is natuurlijk sowieso niet mogelijk om ‘in een uitkering te zitten’. Je ontvangt een uitkering, maar dat terzijde. Vaak kom ik er na wat doorvragen achter dat de betreffende persoon helemaal geen Ziektewetuitkering ontvangt, maar dat het gaat om loondoorbetaling tijdens ziekte.
Dit lijkt misschien hetzelfde; je ontvangt immers in beide situaties inkomsten tijdens je ziekteperiode. De meesten begrijpen ook echt wel wat je bedoeld als je zegt dat je ‘in de Ziektewet zit’. Toch zijn een Ziektewetuitkering en loondoorbetaling tijdens ziekte twee totaal verschillende dingen. En omdat je rechten en plichten bij loondoorbetaling anders zijn dan bij een Ziektewetuitkering, is het ook zeker van belang om de twee uit elkaar te houden. Om die reden zal ik in deze blog voor eens en voor altijd afreken met de verwarring die bestaat over de Ziektewetuitkering en de loondoorbetaling tijdens ziekte.
Wie betaalt de schade? (HANS BETAALT!)
Het grootste verschil zit hem in wie je loon of uitkering tijdens ziekte betaalt. Word je ziek en heb je een werkgever? Dan betaalt jouw werkgever je loon door tijdens je ziekteperiode. Als je geen werkgever hebt op het moment dat je ziek wordt zul je een Ziektewetuitkering ontvangen van het UWV. Dit is bijvoorbeeld het geval als je al een (andere) uitkering ontvangt op het moment dat je ziek wordt, als je ziek uit dienst treedt, als je ziek bent geworden binnen vier weken na de beëindiging van je arbeidsovereenkomst of als je een uitzendovereenkomst met uitzendbeding hebt.
Kort gezegd is het eerste verschil dus als volgt:
- Loondoorbetaling tijdens ziekte: je hebt een werkgever op het moment dat je ziek wordt
- Ziektewetuitkering: je hebt geen werkgever op het moment dat je ziek wordt
Wat ontvang je tijdens ziekte?
Er zit ook verschil in de hoogte van bedrag dat je tijdens ziekte ontvangt. Als je ziek wordt en je een werkgever hebt, is jouw werkgever verplicht om de eerste twee jaar van je ziekte minimaal 70% van je loon uit te betalen. In de meeste gevallen betaalt de werkgever echter meer door. Zo is er in veel cao’s opgenomen dat je gedurende je eerste ziektejaar 100% van je loon doorbetaald krijgt en het tweede jaar pas 70%. Hoeveel je precies krijgt staat opgenomen in de van toepassing zijnde cao, de arbeidsovereenkomst of het arbeidsvoorwaardenreglement. Kijk deze dus goed na!
Het dagloon wordt berekend op basis van het sv-loon[1] dat je hebt verdiend in het jaar voordat je ziek werd. Dat bedrag wordt gedeeld door het gemiddeld aantal uitkeringsdagen in een jaar. De Ziektewetuitkering is dan 70% van dat gemiddelde. Dit kan dus een lager bedrag zijn dan het dagloon dat je daadwerkelijk verdiende
Opgesomd is het verschil in de hoogte van het loon of de uitkering dus als volgt:
- Loondoorbetaling tijdens ziekte: minimaal 70% van je loon
- Ziektewetuitkering: 70% van het dagloon
Hoe lang ontvang je loon tijdens ziekte of een Ziektewetuitkering?
In beide gevallen geldt in principe een wachttijd van twee jaar: jouw werkgever is verplicht om twee jaar het loon tijdens ziekte door te betalen en de duur van de Ziektewetuitkering is ook twee jaar. Ben je na die twee jaar nog steeds ziek? Dan kan het zijn dat je recht hebt op een WIA-uitkering vanuit het UWV.
Het is echter mogelijk dat de wachttijd bij loondoorbetaling tijdens ziekte langer is dan twee jaar. Dit is het geval als je niet aan één stuk door ziek bent geweest, maar met tussenpozen van langer dan vier weken. Als de periode tussen twee ziekmeldingen korter is dan vier weken, geldt dit als één ziekmelding en wordt de tussenperiode ook als ziekteperiode aangemerkt. Daarnaast kan het zijn dat je werkgever een loonsanctie opgelegd krijgt omdat hij te weinig heeft gedaan aan de re-integratie. Dit houdt simpelweg in dat je werkgever door het UWV verplicht wordt om langer dan twee jaar je loon tijdens ziekte te betalen.
De duur van de loondoorbetaling of de Ziektewetuitkering is dus:
- Loondoorbetaling tijdens ziekte: twee jaar, tenzij tussenpozen of loonsanctie
- Ziektewetuitkering: maximaal twee jaar
Uitzonderingsgevallen
Uiteraard zijn er ook bij de loondoorbetaling tijdens ziekte of de Ziektewetuitkering uitzonderingen op de regel. Zo is het in sommige gevallen mogelijk dat je werkgever het loon doorbetaald tijdens ziekte, maar dat je werkgever een Ziektewetuitkering ontvangt van het UWV. Dit is het geval als je ziek bent door zwangerschap of bevallig of door een orgaandonatie, als je onder de compensatieregeling voor oudere werknemers valt of als je een arbeidsongeschiktheidsuitkering ontvangt en onder de no-riskpolis valt.
Conclusie
Kort gezegd zijn de verschillen tussen de loondoorbetaling tijdens ziekte en de Ziektewetuitkering dus als volgt:
- Loondoorbetaling tijdens ziekte:
o Je wordt ziek en je hebt op dat moment een werkgever.
o De hoogte van het loon tijdens ziekte is minimaal 70% van het loon. In de cao, arbeidsovereenkomst of arbeidsvoorwaardenreglement staat echter vaak opgenomen dat je recht hebt op een hoger percentage.
o De werkgever is verplicht om twee jaar het loon door te betalen. Deze periode is langer als sprake is van tussenpozen in de ziekteperiode die langer dan vier weken duurde of als je werkgever een loonsanctie opgelegd heeft gekregen wegens onvoldoende inspanning in de re-integratie.
- Ziektewetuitkering
o Je wordt ziek en hebt op dat moment geen werkgever. Dit is bijvoorbeeld het geval als je ziek uit dienst treedt, je al een uitkering ontvangt of je ziek bent geworden binnen vier weken na beëindiging van je arbeidsovereenkomst. In sommige gevallen geldt dit ook als je een uitzendovereenkomst hebt.
o De hoogte van de Ziektewetuitkering bedraagt 70% van het uitkeringsdagloon, tenzij je ziek bent door zwangerschap of bevalling of door een orgaandonatie.
o De duur van de Ziektewetuitkering bedraagt maximaal twee jaar.
Hoewel veel mensen dus zeggen dat ze ‘in de Ziektewet zitten’, bedoelen ze eigenlijk dat hun werkgever het loon tijdens ziekte doorbetaald. De verschillen tussen de loondoorbetaling tijdens ziekte en de Ziektewetuitkering zitten hem voornamelijk in wie het loon of de uitkering betaald, hoe hoog het loon of de uitkering is en wat de duur van de wachttijd is. Daarnaast is het in bepaalde gevallen mogelijk dat je werkgever je loon doorbetaald, maar dat je werkgever tegelijkertijd een Ziektewetuitkering voor je kan aanvragen. En laat ik hierna niemand meer horen zeggen dat je ‘in de Ziektewet zit’ ;-)!
[1]SV staat voor sociale verzekeringen. Het gaat om het loon waarover belasting en sociale premies is betaald.